در ماه‌های اخیر، دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، گام‌های جدی‌تری در راستای محدود کردن صادرات تراشه‌های پیشرفته هوش مصنوعی (AI) برداشته است. این تصمیم که در راستای سیاست‌های امنیت ملی و رقابت ژئوپلیتیکی با چین اتخاذ شده، واکنش‌های گسترده‌ای در صنعت فناوری و تولید نیمه‌هادی‌ها برانگیخته است. این محدودیت‌ها به‌طور خاص، تراشه‌های پیشرفته‌ای را هدف قرار داده که برای توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی حیاتی هستند.
دلایل پشت پرده محدودیت‌ها
مقامات ایالات متحده اعلام کرده‌اند که این محدودیت‌ها با هدف جلوگیری از دستیابی چین به فناوری‌های پیشرفته‌ای که می‌توانند در زمینه‌های نظامی و نظارتی مورد استفاده قرار گیرند، اعمال شده است. دولت بایدن معتقد است که تراشه‌های پیشرفته هوش مصنوعی می‌توانند در سیستم‌های جنگی، تحلیل داده‌های پیچیده و حتی ردیابی شهروندان توسط دولت چین، نقش کلیدی داشته باشند.
با این حال، این تصمیم به‌عنوان بخشی از رقابت فناوری میان ایالات متحده و چین، نگرانی‌هایی را در میان شرکت‌های فناوری آمریکایی ایجاد کرده است. این شرکت‌ها معتقدند که محدود کردن صادرات به چین می‌تواند به از دست رفتن بازارهای بزرگ و کاهش درآمدهای آن‌ها منجر شود.
واکنش صنعت فناوری
شرکت‌های بزرگ فناوری مانند انویدیا (NVIDIA) و ای‌ام‌دی (AMD)، که از تولیدکنندگان اصلی تراشه‌های پیشرفته هستند، به این محدودیت‌ها واکنش نشان داده‌اند. این شرکت‌ها اعلام کرده‌اند که اعمال محدودیت‌های جدید می‌تواند به کاهش فروش و تضعیف جایگاه رقابتی آن‌ها در بازار جهانی منجر شود. چین، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان تراشه‌های پیشرفته، بخش عمده‌ای از درآمد این شرکت‌ها را تشکیل می‌دهد.
انویدیا به‌طور خاص هشدار داده است که محدودیت‌های صادراتی می‌توانند به نوآوری در صنعت فناوری آسیب بزنند و حتی ممکن است باعث شوند چین به سمت توسعه تراشه‌های بومی با کیفیت بالا حرکت کند. این اقدام می‌تواند در بلندمدت، به ضرر صنعت جهانی تراشه منجر شود.
تأثیر بر رقابت ژئوپلیتیکی
محدودیت‌های جدید آمریکا بخشی از استراتژی گسترده‌تری برای مهار رشد فناوری چین است. از سوی دیگر، چین نیز در تلاش است تا وابستگی خود به فناوری‌های خارجی را کاهش دهد و صنعت نیمه‌هادی داخلی خود را تقویت کند. در این راستا، سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در تحقیق و توسعه تراشه‌های بومی انجام شده است.
کارشناسان معتقدند که این تقابل، رقابت میان ایالات متحده و چین را در حوزه فناوری افزایش خواهد داد. این رقابت نه‌تنها بر اقتصاد جهانی تأثیر خواهد گذاشت، بلکه ممکن است بر زنجیره تأمین فناوری نیز فشار وارد کند.
تأثیر بر بازار جهانی
اعمال محدودیت‌های صادراتی ممکن است تأثیرات قابل‌توجهی بر بازار جهانی تراشه‌ها داشته باشد. از یک سو، قیمت تراشه‌های پیشرفته ممکن است افزایش یابد و از سوی دیگر، زنجیره تأمین جهانی با اختلالات بیشتری مواجه شود. همچنین، شرکت‌های فناوری در کشورهای دیگر نیز ممکن است مجبور شوند استراتژی‌های تأمین تراشه‌های خود را بازنگری کنند.
جمع‌بندی
تصمیم دولت بایدن برای محدود کردن صادرات تراشه‌های هوش مصنوعی به چین، نقطه عطفی در رقابت فناوری میان دو قدرت بزرگ جهانی محسوب می‌شود. اگرچه این اقدام با هدف حفظ امنیت ملی و کنترل دسترسی به فناوری‌های حساس انجام شده، اما پیامدهای اقتصادی و ژئوپلیتیکی گسترده‌ای به همراه خواهد داشت.
